A to dopiero historia . . .
Historia Kaczor i okolic w datach. Od staro?ytno?ci do wspó?czesno?ci (ostatnie uzup.: 12.12.2018)
Data Wydarzenie
3000 do 2000 p.n.e Powstanie kompleksu megalitycznego w Zelgniewie: zespó? kamieni ustawionych nad Jeziorem Wapie?skim.
1430 Pierwsza wzmianka o wsi ?mi?owo. ?mi?owo nale?a?o do starostwa ujskiego.
13.12.1437 Pierwsza wzmianka o wsiach Zelgniewo i Brodna.
Dokument:
"Uj?cie, 13 grudnia 1437 . Marcin ze S?awska wojewoda kaliski i tenutariusz*) ujski sprzedaje so?ectwo w nowo zak?adanej wsi Brodna Paw?owi, so?tysowi z Zelgniewa."
*) tenutariusz = dzier?awca, zw?aszcza dzier?awca królewszczyzny
1484 Pierwsza wzmianka o wsi Dziembowo.
1490 Pierwsza wzmianka o parafii ?mi?owo
5 maja 1513 Pierwsza wzmianka o wsi Kaczory.
1517 Pierwsza wzmianka o wsi Rzadkowo.
1626 Na dzwonnicy przy ko?ciele w ?mi?owie zawis? dzwon "Miko?aj" (dzwon znajduje si? we wspó?czesnej wie?y ko?cielnej).
1645 Agnieszka z Potulickich Bia?o?liwska funduje w Morzewie drewniany ko?ció? ku czci Przemienienia Pa?skiego.
24 lipca 1655 Szwedzi przechodz?c przez Dziembowo, przyst?pili do ataku na przepraw? w Uj?ciu.
20 lipca 1675 W ?mi?owie powstaje Bractwo Szkaplerza Karmelita?skiego. Akt erekcyjny powo?uj?cy bractwo podpisa? Miko?aj Stoi?ski, prowincja? Zakonu Karmelita?skiego
1707 - 1710 Epidemia d?umy (czarnej ?mierci) poch?on??a 1/3 nadnotckiej ludno?ci. W ?mi?owie zmarli wszyscy cz?onkowie 4 - 5 rodzin.
5 sierpnia 1772 Rosja, Prusy i Austria podpisa?y traktat I rozbioru Polski: Kaczory, ?mi?owo, Dziembowo, Dziembówko, Morzewo, Zelgniewo, Brodna, Jeziorki, Rzadkowo, Równopole, Krzewina, Prawomy?l, Byszewice dosta?y si? na 150 lat pod w?adz? niemieck?.
29 czerwca 1774 W "Krwawej potyczce" pod Morzewem Polacy usi?owali przeciwstawi? si? pruskim uzurpacjom granicznym po I rozbiorze, jednak ponie?li kl?sk?. Czy wiesz co? wi?cej o tym wydarzeniu? Napisz do nas: redakcja@mojekaczory.pl
1830 Zbudowano pa?ac w Dziembowie. Do 1945 w r?kach rodziny Klitzing. Ostatni w?a?ciciel Friedrich v. Klitzing.
1840 Zacz?to meliorowa? ??ki nadnoteckie i kopa? torf.
1848 Dziedziczka Rzadkowa, hrabina Joanna Nepomucena Grabowska, wybudowa?a w?asnym kosztem kaplic? pod wezwaniem Matki Boskiej Anielskiej. Po?wi?cenia kaplicy dokona? dziekan Kuczy?ski z Wysokiej w asy?cie ksi??y: Cellera z Miasteczka, Jastrz?bskiego z Morzewa, Gilla ze ?mi?owa, Petrycha z Pi?y.
1851 Otwarto lini? kolejow? Pi?a - Bydgoszcz. Pierwsze prace rozpocz?to w 1848 r.
1855 W parafii ?mi?owo wybucha epidemia cholery. W ?mi?owie, Jeziorkach i Zelgniewie zmar?o 11 osób
1866 W parafii ?mi?owo po 11 latach powtórnie wybucha epidemia cholery. Zmar?o 35 osób (katolików - liczba zmar?ych ewangelików nieznana).
1871 Lebrecht Klitzing za?o?y? hut? szk?a w Dziembówku, nazwan? od imienia jego ?ony Gertraudenhütte. Hut? rozebrano w roku 1927.
1872 Pa?stwo pruskie przej??o nadzór nad szkolnictwem, co zapocz?tkowa?o jego germanizacj? w zaborze pruskim.
1874 Lebrecht Klitzing buduje w Dziembowie ko?ció? dla swojej rodziny oraz nielicznej gminy lutera?skiej.
1879 Otwarto now? lini? kolejow? z Pi?y do Poznania, w Dziembówku wybudowano dworzec kolejowy.
1880 W Dziembówku wybudowano domek rzemie?lników (obecnie przedszkole).
4 marca1881 Siedem rodzin z Dziembowa wyjecha?o do Ameryki.
7 wrze?nia 1887 W szko?ach elementarnych i gimnazjach w zaborze pruskim zlikwidowano ca?kowicie nauk? w j?zyku polskim.
1888 W dolnej cz??ci Krzewiny odkryto eksploatowane do dzi? pok?ady ?wiru i kamienia.
1888 - 1889 Na trasie kolejowej Krzy? - Pi?a - Bydgoszcz u?o?ono drugi tor.
24 wrze?nia 1889 W Morzewie urodzi? si? Walter Krawiec, malarz, przedstawiciel impresjonizmu ameryka?skiego (zmar? 8.06.1982 w Chicago).
1894 W Poznaniu zosta?o za?o?one Niemieckie Towarzystwo Kresów Wschodnich (Hakata).
20 pa?dziernika 1895 Po?wi?cenie nowego ko?cio?a ewangelickiego w Brodnej (wyburzony 1972).
Reprodukacja pocztówki ze zbiorów Marka Krygowskiego (Pi?a)
1897 Nauczyciel Edmund Bernacki (ur. w 1875 r.; ojciec biskupa Lucjana Bernackiego) karnie przeniesiony ze szko?y w Dziembowie do Go?cieradza za przygotowanie w j?zyku polskim wyst?pu uczniów przed komisj? o?wiatow?. Pó?niej usuni?ty z pracy nauczycielskiej. Zamordowany przez Niemców w Forcie VII w Poznaniu, w listopadzie 1939 r.
1902 Urz?dy pocztowe dzia?aj? w Kaczorach, ?mi?owie, Zelgniewie
1902 Parafie katolickie w Morzewie i ?mi?owie nale?? do Dekanatu Nak?o. S? 2 parafie ewangelickie: w Brodnej i Dziembowie.
1904 Parlament pruski przeg?osowa? wymierzon? w Polaków ustaw? budowlan? o osadnictwie, na podstawie której chciano ograniczy? mo?liwo?? budowy domów przez Polaków w zaborze pruskim
27 wrze?nia 1905 W ?mi?owie po?wi?cono nowo zbudowany w stylu neogotyckim ko?ció?.
1906 Po?ar ko?cio?a w Morzewie. Ko?ció? w 1908 r. odrestaurowano na starych murach.
1908 Sejm pruski uchwali? antypolsk? "Ustaw? kaga?cow?" a wobec braku pozytywnych wyników dotychczasowych dzia?a? Komisji Kolonizacyjnej uchwali? "Ustaw? wyw?aszczeniow?".
9 listopada 1908 Urodzi? si? najstarszy mieszkaniec Kaczor:
Kazimierz Rybak.
1912 Hans Kenzler wybudowa? pa?ac w Krzewinie.
11 lutego 1913 Bracia ewangelicy wy?wi?cili ko?ció? w Kaczorach. Wy?wi?cenia dokona? superintendent z Bydgoszczy.
17 lipca 1913 Ko?o Kaczor rozbi? si? niemiecki sterowiec SL1 (Schütte-Lanz 1) zbudowany wed?ug projektu Johanna Schütte (profesora ówczesnej Technische Hochschule w Gda?sku).
3 - 5 grudnia 1918 W Poznaniu obraduje Polski Sejm Dzielnicowy. W?ród 4 delegatów powiatu chodzieskiego jest Franciszek Janic z Dziembowa.
20 stycznia 1919 Do Morzewa i Dziembowa wkraczaj? powsta?cy wielkopolscy.
1920 Powsta?a jednostka Ochotniczej Stra?y Po?arnej w Morzewie.
30 wrze?nia 1921 Pierwszy w wolnej Polsce powszechny spis ludno?ci.
1 pa?dziernika 1921 Powsta? Zwi?zek Obrony Kresów Zachodnich; w pa?dzierniku 1934 r. okr?g pozna?ski zwi?zku liczy? - 8673 cz?onków
1923 Powsta?a jednostka Ochotniczej Stra?y Po?arnej w Kaczorach.
1924 Dla ukrócenia przemytu rz?d rozpocz?? budow? „domów granicznych” czyli placówek stra?y celnej, m.in. w Jeziorkach.
1924 Uko?czono budow? nowej szosy z Morzewa do Dziembowa.
1924 Powiat chodzieski posiada „najdok?adniej opracowany” projekt linii kolejowej Kaczory – Dziembówko.
1925 Urz?dy pocztowe dzia?aj? w Dziembowie, Kaczorach, ?mi?owie, Zelgniewie.
1925 W Morzewie i Rzadkowie dzia?aj? cegielnie.
1925 W Dziembowie i Morzewie dzia?a Towarzystwo Powsta?ców i Wojaków im. Józefa Raczkowskiego w Chodzie?y.
(Józef Raczkowski: Komendant chodzieskiej grupy powsta?czej w okresie Powstania Wlkp. Pochodzi? z Manieczek. Jako dowódca powsta?ców, chodzieskich bra? czynny udzia? w walkach z Niemcami; 8 stycznia 1919 roku zosta? ?miertelnie ranny. By? pierwszym poleg?ym powsta?cem chodzieskim. Jego imi? nosi jedna z ulic w Chodzie?y.)
6 wrze?nia 1925 „Na zwo?any do Chodzie?y Zjazd Towarzystwa M?odzie?y Polskiej przyby?y (…) towarzystwa z W?growca, Rogo?na, Czarnkowa, Dziembowa i Kaczor w ogólnej liczbie 127 cz?onków.” ["Gazeta Bydgoska", nr 207, 9.09.1925]
1926 Powstaj? jednostki Ochotniczej Stra?y Po?arnej w Zelgniewie i Prawomy?lu.
27 marca 1926 Podpisana w Berlinie polsko – niemiecka umowa kolejowa przewiduje „wybudowanie bocznicy z Dziembówka do przej?cia (granicznego) Kaczory”.
13 czerwca 1926 Ochotnicza Stra? Po?arna ?mi?owo zdoby?a trzeci? nagrod? i list pochwalny na ?wiczeniach odbytych z okazji Zjazdu Okr?gu XI Stra?y Po?arnych w Chodzie?y.
pa?dziernik 1926 Na mi?dzynarodowej konferencji kolejowej w Berlinie uzgodniono,?e od 15 maja 1927 r. „wprowadzony ma by? bezpo?redni poci?g po?pieszny Warszawa – Berlin via Toru?, Bydgoszcz – Kaczory”
lato 1927 Rozpocz??a si? przebudowa toru kolejowego na linii Nak?o – Kaczory. Szyny 12 - metrowe zast?powane s? 15 - metrowymi.
19 lutego 1928 Dziembowo. Towarzystwo Powsta?ców i Wojaków urz?dzi?o w sali Konstantego Kledzika zabaw? z przedstawieniem amatorskim „Ponad ?nieg bielszym si? stan?”.
6 listopada 1928 Dziembówko. Po?ar w zabudowaniach huty szk?a. Sp?on?? chlew. Uratowano domy mieszkalne hutników, które zacz??y si? pali?.
lato 1929 Na kolonii letniej w Dziembówku, w mieszkaniach huty szk?a, przebywa?o 50 dzieci z Bydgoszczy.
26 marca 1931 W?adze niemieckie przyj??y propozycj? Polski, by przed?u?y? czas otwarcia niektórych przej?? granicznych od ?witu do pó?nocy. Uzgodnienie wchodzi w ?ycie od 01.04.1931 i obejmuje m.in. przej?cie graniczne w Jeziorkach.
6 maja 1931 "Wskutek ostatnich deszczów w okolicy Morzewa Note? wyst?pi?a ze swego koryta i zala?a ni?ej po?o?one pola na szeroko?ci przesz?o 300 metrów. Woda dochodzi do 120 cm ponad poziom zwyk?y. Zbo?a zasiane na terenach przybrze?nych stoj? pod wod?."
17 maja 1931 Dziembowo. Uroczysto?? "ods?oni?cia i po?wi?cenia tablicy pami?tkowej ku czci poleg?ych bohaterów w wojnie ?wiatowej i w walce o wolno?? niepodleg?ej Ojczyzny. Po?wi?cenia dokona? ks. prob. Józef Smoli?ski z Morzewa. Tablic? wmurowano w Bo?? M?k? na rozstaju dróg."
12 lipca 1931 Doroczne strzelanie i zabawa Towarzystwa Powsta?ców i Wojaków w Równopolu.
16 lipca 1931 "Gazeta Bydgoska", nr 161 z 16.07.1931, w artykule „Ograniczenie ruchu kolejowego” informuje: „Z powodu s?abej frekwencji podró?nych Gda?ska Dyrekcja Kolejowa przeprowadza z dniem 15.7.31 r. nast?puj?c? redukcj? poci?gów pasa?erskich: (…) 5) Bydgoszcz – Pi?a: poc. 1029 odj. z Bydgoszczy 23,55 przyj. Pi?a 2,28; poc. 1030 odj. z Kaczor 20,55 przyj. Bydgoszcz 23,10.”
25 lipca 1931 "Gazeta Bydgoska" nr 178 z 05.08.1931 r. w artykule „Przyj?cie zb??kanego samolotu” pisze: „W sobot?, dnia 25 b.m. [tj. lipca ] Odstawiony zosta? na przej?ciu granicznem w Jeziorkach, zab??kany przed kilku dniami do Pi?y polski samolot wojskowy. Niemcy odstawili samolot rozmontowany."
1 sierpnia 1931 Uleg? wypadkowi autobus kursuj?cy na linii Chodzie? - ?mi?owo. Odpad?o tylne ko?o. Pasa?erowie nie ucierpieli.
1933 Urz?dy pocztowe dzia?aj? w Kaczorach, ?mi?owie, Zelgniewie, Dziembowie, Prawomy?lu.
12 maja 1935 Zmar? marsza?ek Józef Pi?sudski. W dniu jego pogrzebu harcerze i zuchy ze szko?y w Dziembowie zorganizowali podchody i ?piewali pie?ni patriotyczne przy ognisku zorganizowanym na polanie w pobli?u le?niczówki Wac?awa Chojnackiego.
zima 1935/1936 Na trasie nr 16 komunikacji autobusowej w woj. pozna?skim ?mi?owo - Kaczory - Chodzie? kursuj? 3 autobusy: wyjazd ze ?mi?owa 6.45, 10.30 i 16.30, powrót z Chodzie?y 9.35, 14.45, 17.30. Bilet ze ?mi?owa do Kaczor kosztuje 0.50 z?, do Chodzie?y 1.50 z?.
13 listopda 1936 Erygowano Parafi? p.w. Matki Boskiej Anielskiej w Rzadkowie.
23 maja 1937 "?wi?to pie?ni" w Kaczorach.
1938 Oddano do u?ytku ko?ció? w Rzadkowie.
1939 Komisariat Kaczory zatrudnia? 48 stra?ników granicznych. Od sierpnia 1939 roku do s?u?by granicznej wesz?y plutony rezerwistów.
1 wrze?nia 1939 Dywersyjny oddzia? niemiecki zaatakowa? posterunek celny w Jeziorkach 1 wrze?nia o godzinie 1.40! Kapral Piotr Konieczka nie da? si? zaskoczy?. Samotny obro?ca odpowiedzia? ogniem. Póki nie zosta? ranny, trzyma? atakuj?cych w szachu. Po pojmaniu napastnicy bezlito?nie go dobili. 14 wrze?nia 2010 roku kapral Piotr Konieczka zosta? odznaczony po?miertnie przez Prezydenta RP Krzy?em Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
7 listopada 1939 Na Wzgórzach Morzewskich Niemcy rozstrzelali 45 mieszka?ców powiatu chodzieskiego.
noc 11/12 listopada 1939 W Paterku ko?o Nak?a hitlerowcy przeprowadzili egzekucj? 35 ksi??y: w?ród nich zgin?? ks. proboszcz Henryk Warkoszewski z Rzadkowa.
luty 1946 Pierwszy po wojnie powszechny spis ludno?ci.
4 wrze?nia 1946 Wy??czenie gromady Dziembowo z gminy wiejskiej Uj?cie.
9 listopada 1947 Ks. pra?at Ignacy Geldner, proboszcz Parafii ?mi?owo, z upowa?nienia Kurii Metropolitalnej w Gnie?nie, dokona? po?wi?cenia poewangelickiego ko?cio?a w Kaczorach przystosowanego do sprawowania ofiary Mszy ?w. Patronem ko?cio?a zosta? ?w. Andrzej Bobola – m?czennik. O?rodek duszpasterski w Kaczorach obs?ugiwany by? przez kap?anów z Parafii ?mi?owo, jako filialny, do 1967 r.
28 stycznia 1950 Otwarcie szko?y w Kaczorach odbudowanej po zniszczeniach wojennych.
1954 - 1996 Zbigniew Piasek pe?ni funkcj? so?tysa Brodnej.
10 grudnia 1962 Ks. Prymas Stefan Wyszy?ski tworzy parafi? w Dziembowie. Pierwszy proboszcz: ks. Józef Mecha.
maj 1963 W Brodnej pop?yn?? pr?d elektryczny,
1 wrze?nia 1966 W Polsce utworzono szko?y 8 - klasowe.
28 kwietnia 1967 Ks. Prymas Stefan Wyszy?ski tworzy parafi? w Kaczorach. Pierwszy proboszcz: ks. W?adys?aw Dopiera?a.
1 wrze?nia 1969 Szko?a Podstawowa w Zelgniewie rozpoczyna prac? w nowym budynku.
1971 Brodna doczeka?a si? drogi asfaltowej, która po??czy?a j? z tras? ?mi?owo - Zelgniewo
1 wrze?nia 1973 W Polsce utworzono zbiorcze szko?y gminne. Powsta?a Zbiorcza Szko?a Gminna w Kaczorach.
1974 Do Brodnej dotar? pierwszy autobus.
pa?dziernik 1978 Przez parafie gminy Kaczory peregrynuje kopia obrazu Matki Boskiej
Cz?stochowskiej. W dniu wyboru Papie?a Jana Paw?a II, tj. 16 pa?dziernika 1978 r.,
obraz zosta? przekazany z Kaczor do Rzadkowa.
1 stycznia 1986 Utworzono Nadle?nictwo Kaczory.
1988 Otwarto sale gimnastyczne w Kaczorach i ?mi?owie.
grudzie? 1989 Na trasie kolejowej Pi?a - Bydgoszcz uruchomiono lini? elektryczn?.
1 wrze?nia 1990 Do polskiej szko?y wróci?a religia.
1992 Rozpocz??a produkcj? Fabryka Papieru KACZORY spó?ka z o.o. Pocz?tkowo istnia?a pod nazw?: Przedsi?biorstwo Produkcyjno - Handlowe „PAKS”.
13 listopada 1992 Powstaje Dekanat Wysoka, do którego wchodz? parafie Gminy Kaczory (jako cz??? dawnego Dekanatu Bia?o?liwie),
1 wrze?nia 1993 Oddano do u?ytku nowy budynek szko?y w ?mi?owie.
1994 Utworzony zosta? rezerwat przyrody „Torfowisko Kaczory"
1 wrze?nia 1999 Szko?y 8 - klasowe przekszta?cono w 6 - klasowe. Powstaje Gimnazjum w Kaczorach. W pierwszym roku jego pracy uczniowie odbywaj? zaj?cia w Kaczorach, ?mi?owie i Dziembowie.
wrzesie? 2000 W Gminnym O?rodku Kultury w Kaczorach powsta? zespó? wokalny „Sonata”. ?piewaj? w nim panie mieszkaj?ce w gminie Kaczory. Rocznie „Sonata” daje ok. 30 koncertów.
1 wrze?nia 2002 Oddano do u?ytku ostatni? cz??? rozbudowanej Szko?y Podstawowej i Gimnazjum w Kaczorach.
2003 Za?o?ono Zelgniewski Klub Sportowy.
24 marca 2004 Parafie Gminy Kaczory przynale?ne do Dekanatu Wysoka staj? si? cz??ci? nowo powsta?ej Diecezji Bydgoskiej.
29 czerwca 2009 W ?mi?owie obchody 50-lecia istnienia klubu sportowego "Orkan".
1 wrze?nia 2009 W Jeziorkach ods?oni?to obelisk upami?tniaj?cy kaprala Piotra Konieczk?. Napis na czerwonym granicie informuje o bohaterskiej ?mierci ?o?nierza „...broni?c polskiego urz?du celnego w Jeziorkach i ojczystego progu, jako pierwszy w Wielkopolsce poleg? ?mierci? bohatera kapral Piotr Konieczka…”
16 pa?dziernika 2009 Gimnazjum w Kaczorach nadano
imi? Jana Paw?a II.
5 lutego 2010 W Dziembowie otwarto rozbudowany gmach Szko?y Podstawowej i sal? gimnastyczn?.
1 maja 2010 Odby? si? I Bieg Uliczny "Kaczorska 10". Trasa: Równopole, Kaczory, Morzewo, Rzadkowo, Równopole. Dystans 10 km. Wystartowa?o 87 biegaczy.
16 czerwca 2013 Z okazji 90-lecia istnienia Ochotnicza Stra? Po?arna w Kaczorach otrzyma?a nowy sztandar.
10 pa?dziernika 2013 W Kaczorach oddano do u?ytku p?ywalni? "Relaks". Budowa p?ywalni rozpocz??a si? 13 czerwca 2012 r.
19 pa?dziernika 2013 Panie z Ko?a Gospody? Wiejskich w Rzadkowie ?wi?towa?y jubileusz 50-lecia swojej dzia?alno?ci.
21 pa?dziernika 2013 Uczniowie szkó? gminy Kaczory w ramach lekcji wychowania
fizycznego rozpocz?li zaj?cia w p?ywalni „Relaks”.
20 grudnia 2013 W Jeziorkach otwarto nowo wybudowany Wiejski Dom Kultury.
1 marca 2014 50-lecie istnienia obchodzi?o Ko?o Gospody? Wiejskich
w Równopolu.
20 marca 2014 Pojawi?y si? pierwsze informacje w internetowej gazecie Gminy Kaczory: NaszeKaczory.pl. Reaktorem prowadz?cym jest Rados?aw Noska.

27 kwietnia 2014 Pielgrzymi z Parafii ?mi?owo pod przewodnictwem proboszcza, ks. kanonika Jerzego Ptacha, wzi?li udzia? w kanonizacji w Watykanie dwóch papie?y: Jana Paw?a II i Jana XXIII.
23 czerwca 2014 Na p?ywalni „RELAKS” odby?y si? I Mistrzostwa w P?ywaniu Szkó? Podstawowych i Gimnazjum Gminy Kaczory.